Stemar groep

Een duik in de termen

Vandaag de dag vliegen er vele termen om je oren als het aankomt op projectontwikkeling. Denk maar aan begrippen als circulariteit, klimaatadaptatie of BENG. Als projectontwikkelaar werken wij dagelijks rondom de implementatie van deze wet- en regelgeving. Dat is dan ook de reden dat we graag een duik in de termen nemen zodat duidelijk wordt wat er nu echt bedoeld wordt met deze prachtig geformuleerde containerbegrippen.

BENG

BENG staat voor Bijna Energie Neutraal Gebouw. Sinds 1 januari 2021 moeten alle aanvragen voor een omgevingsvergunning – dus in het geval van nieuwbouw - voldoen aan deze eisen. De BENG vloeit voort uit het Energieakkoord voor duurzame groei en uit de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD).

De BENG energieprestatie bestaat uit drie indicatoren:

1. BENG1: De energiebehoefte voor verwarmen én koelen (TOjuli). Zo wordt er gekeken naar de mate van isolatie, de kierdichtheid en de verhouding tussen glas en dichte gevels. Ook de vorm en de ligging van de woning worden meegenomen in de energiebehoefte. De energiebehoefte kan zowel door hernieuwbare als door fossiele energie voldaan worden.
2. BENG2: Het primair fossiel energieverbruik bestaat uit het energiegebruik voor verwarming, koeling, warmtapwaterbereiding en ventilatoren. Wanneer er sprake is van zonnepanelen of andere hernieuwbare energiebronnen, kan dit van het primair energieverbruik afgetrokken worden.
3. BENG3: Het aandeel hernieuwbare energie, wat afkomstig is uit zon, biomassa, buitenlucht en bodem. Het aandeel hernieuwbare energie wordt berekend door de hoeveelheid hernieuwbare energie te delen door het totaal van hernieuwbare energie en primair fossiel energiegebruik. Dit percentage moet voldoen aan de grenswaarde.

De beste tip is om het totale energiegebruik van je woning omlaag te brengen (BENG2), zodat het makkelijker is om het gewenst BENG3-percentage te behalen.

Circulariteit

Wanneer er gekeken wordt naar circulariteit betekent dit simpelweg dat materialen hergebruikt kunnen worden. Zo is er bij de ontwikkeling van het bedrijventerrein de Ambachtse Zoom gekeken naar het mogelijk maken van het hergebruiken van vele materialen. Kortgezegd betekent circulair bouwen het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gebouwen, gebieden en infrastructuur. Een belangrijke noemer hierin is dat natuurlijke hulpbronnen niet onnodig uitgeput mogen worden, de leefomgeving niet vervuild mag worden en ecosystemen niet aangetast mogen worden.  

Concreet betekent dit dat circulariteit een thema is in verschillende fases van het project.

Ontwikkelingsfase: de circulariteit in de ontwikkelfase kan bevorderd worden door slim te ontwerpen en te bouwen met een lage milieubelasting.

1. Gebruiksfase: door het verlengen van de levensduur van het gebouw en de onderdelen van het gebouw wordt circulariteit bevorderd.
2. Einde levensduur: wanneer de mogelijkheid bestaat om restmaterialen optimaal te kunnen hergebruiken, zoals bekabeling die aan elkaar geklikt kan worden, is het mogelijk materialen opnieuw in te zetten.

Klimaatadaptatie

Een gangbare term in projectontwikkeling is klimaatadaptatie. Klimaatadaptatie is het aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering. Zo is het mogelijk bepaalde omstandigheden aan te passen, waardoor men als bewoner of gebruiker minder last heeft van de effecten van klimaatverandering.

Denk hierbij aan:

1. Goede isolatie van het huis, wat voordelen oplevert op zowel koude als warme dagen. Enerzijds hoef je minder te stoken wanneer het koud is. Anderzijds kun je door juiste zonwering of het creëren van een overstek of veranda de warmte buiten houden tijdens warmere dagen.
2. Een groen dak, met als voordeel dat een groen dak bijdraagt aan de CO2 reductie, het werkt verkoelend én het ondersteunt de biodiversiteit van de dieren die voedsel of woonruimte vinden op het groene dak.
3. Een groene tuin. Door een groene tuin belandt het regenwater niet meteen in het riool, maar kan het tot op grondwaterniveau doordringen. Het creëert voeding voor bomen en struiken én voedsel aan dieren, zoals de vlinders en bijen die hun voeding kunnen vinden in planten. Bovendien werken bomen verkoelend op warme dagen.
4. Het opvangen van regenwater. Met het regenwater kan de tuin besproeid worden of de auto gewassen. Bovendien komt regenwater zo niet onnodig in het riool en zijn er minder problemen van wateroverlast.

TOjuli

Vandaag de dag moet projectontwikkeling voldoen aan vele BENG eisen. Maar ondanks alle eisen kunnen er in de zomer flinke problemen ontstaan door de hittegolven die door de klimaatverandering steeds vaker plaatsvinden. Er kan dan sprake zijn van oververhitting in de woning, vooral als een goed geïsoleerde woning de warmte niet meer kwijt kan.

Deze kans op temperatuuroverschrijding wordt ook wel de TOjuli genoemd. Letterlijk staat TOjuli voor TemperatuurOverschrijding juli en deze wordt uitgedrukt in een getal. De TOjuli wordt bepaald aan de hand van de koelbehoefte in de maand juli. Door middel van een berekening wordt bepaald of het aannemelijk is dat de opwarming van de woning beperkt kan worden of niet. Indien dit door ventilatie en andere mogelijkheden niet gewaarborgd kan worden, moet er een aanpassing plaatsvinden in het ontwikkelplan. Zo kan er gevarieerd worden met het soort glas, de indeling van de woning, buitenzonwering of bijvoorbeeld een keuze voor een groen dak of groene buitenmuren. Enkel de inzet van airco is niet voldoende. Ook al kan dit de temperatuuroverschrijding wel wegnemen, geeft het problemen bij het voldoen aan de BENG-2 eisen.

Duurzaam

Duurzaam bouwen bespaart grondstoffen en de gebouwen zijn energiezuinig in het gebruik.

Bij duurzaam bouwen gaat het niet alleen over een laag energieverbruik, maar ook over:

• Het bouwen van prettige en leefbare huizen, zodat het huis niet alleen voor de eerste bewoner fijn is maar vele generaties mee kan gaan.
• Gebruik van duurzame materialen die rekening houden met het milieu en de gezondheid van bewoners en gebruikers. Een welbekende verandering die jarengeleden is doorgevoerd is het niet meer gebruiken van asbest.
• Een gezond binnenmilieu door goede ventilatie. Dit voorkomt vocht, schimmel en ophoping van schadelijke stoffen.
• Het duurzaam slopen, om bouwmaterialen te kunnen hergebruiken. Hierbij is er dus sprake van de circulariteit binnen de verschillende fases.
• Het mogelijk maken van verantwoord watergebruik, door bijvoorbeeld het inzetten van regenwater of geïntegreerde waterbesparende mogelijkheden.

Natuurinclusief

Investeren in groen en biodiversiteit levert veel meer op dan alleen een mooi plaatje. Een groene en diverse leefomgeving heeft een positief effect op het welzijn en welbevinden van de bewoners in een omgeving. Zo voorkomt het hittestress, aangezien groen van nature koelte genereert op warme dagen. Het gaat wateroverlast tegen, aangezien het regenwater ook door middel van de bodem afgevoerd kan worden. Bovendien heeft een groene omgeving invloed op de gezondheid van de bewoners. Naast de rust die natuur uitstraalt, nodigt het uit om te bewegen en ontspannen waardoor er sprake is van minder overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Door natuurinclusief te ontwikkelen is er meer ruimte voor flora en fauna wat de biodiversiteit bevordert.

Een natuurinclusieve wijk zorgt ervoor dat deze echt tot leven komt aangezien er ook ruimte wordt geboden aan zangvogels, vleermuizen en insecten. Om deze dieren welkom te heten in de wijk is het mogelijk verblijfplaatsen - zogeheten nestkastvoorzieningen - te creëren, natuurvriendelijke leefgebieden aan te leggen en het uitvoeren van een natuurinclusief beheer.